Over Dwalingen en over de Waarheid

Omschrijving

De vertaling van dit vrijwel onvertaalbare boek heeft problemen opgeworpen, die een antwoord noodzakelijk maken, dat geen afbreuk aan de tekst doet, al is deze nog zo complex. Zo zijn er de neologismen; vaak was de weg van de vertaling lang: eerst in delen knippen en dan soms zelfs via Catalaans, Roemeens, Latijn, Engels een passende vertaling zoeken.

De vertaling van deze tekst vraagt bovendien een met bijna wiskundige precisie ontleden van soms ellenlange zinnen en deze in kortere zinnen behulp van verwijswoorden weer tot één geheel te maken. De brontekst is geschreven in een Frans dat naar woordkeus gebruik maakt van niet zo gangbare woorden, archaïsch soms, door de schrijver zelf geconstrueerd, soms dialectisch, en van een stijl die magistraal meeslepend is maar die in deze vorm niet weer te geven is. Bovendien zegt de schrijver: “… temeer daar ik het soms over iets geheel anders heb dan wat ik lijk te behandelen”. Dit dwingt de vertaler om heel dicht bij de brontekst te blijven.

Het Frans, toch al ruim voorzien van zeer lange, gecompliceerde zinnen, is door de schrijver gebruikt met gevoel voor de muzikaliteit van de taal, hetgeen bijvoorbeeld in herhalingen van zinsdelen tot uiting komt, soms in een afwijkende interpunctie, et cetera. Deze stijlkarakteristieken zijn in het Nederlands niet weergegeven wat zeker een verarming is. Ze zouden door deze stijl het boek echter onmogelijk zwaar en onleesbaar maken.

Het boek is een vertaling, niet een hertaling, niet een parafrasering en de brontekst is zeker niet naverteld. Met andere woorden, gekozen is om zeer dicht tegen de brontekst aan te vertalen, dit vanwege de diepgaande gedachten en symbolen die allemaal op de juiste manier moeten worden weergegeven. Maar juist de verhevenheid en uitwerking van de gedachten van de auteur zijn even zovele bloempjes van een rijkdom die een innerlijke verheffing kunnen opwekken, zeker als het boek meerdere keren gelezen wordt.

Naar mijn stellige overtuiging is iedereen die dit boek met open hart en geest heeft gelezen, opgeheven naar een hoger niveau van denken, voelen en handelen. Dit rechtvaardigt het jarenlange puzzelen van de vertaler om met handhaving van het oorspronkelijke gedachtegoed een weliswaar moeilijke maar zeker leesbare vertaling te maken.

De vertaler

Specificaties

Artikelnummer

978-90-8954-301-1

EAN nummer

9789089543011

Auteur

Louis-Claude de Saint-Martin

Vertaler

J.P.C.G. van der Meulen